Cezmi (Namık Kemal) Kitabı Kısa Özeti Maddeler Halinde:
- Kitapta genç, cesur, vatanını ve milletini herşeyden daha çok seven bir yiğidin devleti için yaptıkları ve savaştaki kahramanlıklar
- Eserin ana fikri; Herkes, vatanı için elinden gelen herşeyi yapmalı hatta uğrunda canını seve seve verebilmelidir.
- Kitabın kahramanları; Cezmi, Adil Giray, Perihan, Şehriyar, Derviş Paşa…
- Sokullu Mehmet Paşa Dönemi’nde İstanbul’da başlayan olay Tebriz Sarayı’nda son bulur. Cezmi savaşlarda kahramanlık gösteren ve şairlikte de hüneri olan bir yiğittir. İranlılara esir düşen Adil Giray ve Gazi Giray’ı kurtarma girişimleri ile de takdir toplamıştır. Perihan ve Şehriyar’ın bu mücadeleler sırasında Adil Giray’a âşık olmaları ile de romanda olaylar hareketlenir. Yapılan planlarla Kahramanımız esir düşen Adil Giray ile onu seven Perihan’ı kurtarmak istese de başaramaz, iki aşık öldürülür. Mezarlarını da Cezmi kazar.
